4M 00-04919 Kidz Labs / Colour Lab Mixer de handleiding

Colour Lab Mixer
Kleurenlabo Mixer
WAARSCHUWING:
VERSTIKKINGSGEVAAR - kleine onderdelen.
Niet geschikt voor kinderen jonger dan 3 jaar.
VOOR DE OUDERS: lees alle instructies door voordat u uw kinderen helpt.
SCAN ALSTUBLIEFT DE QR-CODE VOOR HET BEKIJKEN VAN DE INSTRUCTIES IN MEERDERE TALEN.
A. VEILIGHEIDSINSTRUCTIES
Alleen voor gebruik onder het toezicht van een volwassene. Lees de gebruiksinstructies voor gebruik, volg ze en bewaar de
gebruiksaanwijzing voor latere raadpleging. Houd deze set buiten het bereik van kinderen jonger dan 5 jaar oud.
Voedingskleurstoftabletten zijn veilig te gebruiken, maar niet geschikt om op te eten. Wees voorzichtig tijdens het hanteren van de
kleurstofoplossing, deze kan vlekken achterlaten. Was de handen na elke activiteit. Eet of drink niet in de experimenteerruimte. Houd de
ruimte schoon, zorg voor een goede verlichting en dat er zich een watervoorziening in de buurt bevindt. Draag beschermende kleding,
handschoenen en oog-/gezichtsbescherming. Zuiveringszout en azijn (niet in deze set inbegrepen, maar nodig van thuis) kunnen gevaar
opleveren wanneer verkeerd gebruikt. Voer alleen de activiteiten uit die in de gebruiksaanwijzing zijn vermeld.
B. INHOUD
3 voedingskleurstoftabletten; 3 proefbuisjes met doppen, 1 rek voor proefbuisjes, 1 pipet, 1 lepel, 1 beker, 1 kleurenmengschaal, 3
knijpflessen, 1 pakje met tissuepapier; 1 kleurenpatroonkaart, 1 pakje glitter
Tevens nodig maar niet in deze set inbegrepen (de meeste dingen zijn in de keuken te vinden): water, nietjesmachine, bloem,
tandenstokers, peper, afwasmiddel, zuiveringszout, azijn, melk, honing, maïskorrel, metalen bout, bakolie, ijs, bord, eetlepel en plastic
kralen.
Aanwezige chemicaliën in de tabletten: Rode tablet: Polyvinylpyrrolidon, Zeezout, L-Leucine & FD&C Rood Nr.4. Blauwe tablet:
Polyvinylpyrrolidon, Zeezout, L-Leucine & FD&C Blauw Nr.1. Gele tablet: Polyvinylpyrrolidon, Zeezout, L-Leucine & FD&C Geel Nr.5.
PROJECT 1
Maak je eigen kleurstoffen
Je hebt nodig
Uit de set: voedingskleurstoftabletten, knijpflessen, pipet
Van thuis: water
Instructie:
Start met het maken van je kleurstofoplossingen voor de rest van de experimenten. De set bevat 3 voedingskleurstoftabletten.1. Doe één
voedingskleurstoftablet in elke knijpfles.2. Vul de knijpfles vervolgens met water (indien nodig, gebruik de pipet).3. Breng de dop aan.
Zorg dat de dop stevig vast zit en schud de fles totdat de tablet helemaal is opgelost.4. Je kleurstof is nu gemaakt. Doe hetzelfde voor de
twee andere kleuren. Dit zijn geconcentreerde kleurstofoplossingen die je met water kunt aanlengen voor gebruik in de projecten.
Opmerking: Als alle kleurstof van de set gebruikt werd, kan je zelf voedingskleurstoffen maken met de ingrediënten die in je keuken
voorhanden zijn.
Leuke weetjes
Hoe werkt het: Je hebt een chemisch proces uitgevoerd, namelijk het mengen van een oplossing. Een oplossing is in de chemie een
mengsel van twee of meer stoffen wiens atomen of moleculen (groep atomen) met elkaar worden gemengd. De stoffen die zijn opgelost
worden soluties genoemd. De stof waarin de soluties zijn opgelost wordt het solvent genoemd. Tijdens het mixen van een kleurstof was
de voedingskleurstoftablet de solutie, het water het solvent en de kleurstof die je hebt gemaakt de oplossing.
• Kleurstof is een stof dat wordt gebruikt voor het kleuren van verschillende materialen, in het bijzonder stoffen gebruikt om kleding te
maken.
• Natuurlijke kleurstoffen zijn afkomstig van bessen, bladeren, schimmels en korstmossen, en omvatten indigo en saffraan (dat geel is).
Er zijn tevens duizenden soorten synthetische kleurstof.
• De rode kleur in voedingskleurstof wordt cochenille genoemd. Het komt van het lichaam van een zeer klein insect, dat tevens een
cochenille wordt genoemd.
PROJECT 2
Maak je eigen kleuroplossingen
Je hebt nodig
Uit de set: knijpflessen met kleurstof, proefbuisjes, rek voor proefbuisjes
Van thuis: water
Instructie:
1. Breng de proefbuisjes in het rek aan. Lees de markeringen op de proefbuisjes en vul elk proefbuisje tot aan de 40 ml markering met
schoon water.2. Doe 20 druppels rode kleurstof in één proefbuisje, 20 druppels blauwe kleurstof in het volgend buisje en 20 druppels
gele kleurstof in het laatste buisje.3. Je zult zien hoe de kleur door het water wordt verspreid om heldere oplossingen te maken. Sluit de
proefbuisjes af en berg ze op voor later gebruik.
Leuke weetjes
Je hebt nu een ander chemisch proces uitgevoerd, namelijk verdunning. De kleurstoffen worden door het water verdund, zodat de
kleuren veel lichter worden.
PROJECT 3
Magische kleuren mengen
Je hebt nodig
Uit de set: knijpflessen met gele kleurstof, proefbuisjes met kleuroplossing (van project 2), rek voor proefbuisjes, pipet
Van thuis: water
Instructie:
1. Gebruik de kleuroplossing die je in project 2 hebt gemaakt.2. Voeg een beetje rode oplossing aan de gele oplossing toe met de pipet.
Wat zie je? Het geel is in lichtoranje veranderd! Blijf rode oplossing toevoegen en de oranje kleur wordt dieper en dieper.3. Voeg nu wat
blauwe oplossing aan de resterende rode oplossing toe. Wat zie je nu? De rode oplossing wordt paars.4. Voeg nu enkele druppels gele
kleurstof aan de resterende blauwe kleuroplossing toe. De blauwe oplossing wordt groen. Het is magisch! Probeer nu zelf om meer
kleuren te maken door het mengen van de kleuroplossingen en het toevoegen van druppels kleurstof. Je kunt vele interessante kleuren
maken. Meng echter niet te veel kleuren, want dan zal je een modderbruine oplossing krijgen.
Leuke weetjes
Hoe werkt het: Het licht van de zon bestaat uit vele kleuren die met elkaar zijn gemengd. Wanneer het licht in contact komt met een
kleuroplossing, dan absorbeert de oplossing alle kleuren uitgezonderd zijn eigen kleur, die wel wordt doorgelaten. Rood, blauw en geel
staan bekend als de primaire kleuren. Je kunt ze combineren om al de andere kleuren te maken. Wanneer je rode oplossing aan blauwe
oplossing toevoegt, krijg je een oplossing die alle kleuren absorbeert, uitgezonderd paars.
Page 1
• Rood, blauw en geel staan bekend als de primaire verfkleuren gezien je deze verfkleuren kunt mengen om bijna alle andere kleuren te
maken.
• In de drukwereld zijn deze primaire kleuren eigenlijk cyaan, magenta en geel. Als je in deze handleiding met een vergrootglas naar de
kleurenfoto's kijkt, zal je zien dat de kleuren uit stippen van deze primaire kleuren en zwart zijn samengesteld.
PROJECT 4
Regenboogkleurmixer
Je hebt nodig
Uit de set: proefbuisjes met kleuroplossing (van project 2), rek voor proefbuisjes, pipet, mengschaal
Van thuis: water
Instructie:
1. Maak rode, gele en blauwe kleuroplossing in de proefbuisjes zoals je hebt gedaan in project 2.2. Voeg de rode, gele en blauwe
oplossing toe aan de vakken in de schaal met behulp van de pipet.3. Start nu met het mengen van de kleuren door kleurstofoplossing
aan de oplossing die zich reeds in de vakken bevinden toe te voegen. Dit zal vele verschillende regenboogkleuren maken. Gebruik de
volgende kleurenkaart als gids voor het mengen van je kleuroplossingen of experimenteer door willekeurig kleuren te maken en te zien
welke kleuren je krijgt.
Leuke weetjes
• Een regenboog komt tot stand wanneer zonnestralen de regendruppels binnen gaan, binnenin in het rond botsen en vervolgens
opnieuw uit de regendruppels gaan. De verschillende lichtkleuren gaan tegen een lichtjes andere hoek naar buiten.
• Om een regenboog te kunnen zien, zorg dat de zon zich achter je bevindt en de regenbui voor je.
KLEURENKAART:
geel + rood = oranje
geel + blauw = groen
rood + blauw = paars
rood + blauw + paars = bruin
rood + oranje = rood / oranje
geel + groen = bladgroen
blauw + paars = ultramarijn
rood + paars = rood / paars
geel + oranje = diepgeel
blauw + groen = blauwgroen
PROJECT 5
Optische kleuren mengen
Je hebt nodig
Uit de set: proefbuisjes met blauwe en gele kleuroplossing (van project 2), rek voor proefbuisjes, beker
Van thuis: water
Instructie:
1. Je kunt experimenteren met kleurveranderingen zonder het mengen van oplossingen. Maak een gele kleuroplossing in een van de
proefbuisjes. Maak tevens een blauwe kleuroplossing in de beker.2. Doe nu het proefbuisje met de gele oplossing in de beker met de
blauwe oplossing. Wat zie je vanaf de zijkant van de beker? Je zou een groene kleur moeten zijn. Je kunt dit proberen met verschillende
kleurcombinaties.
Leuke weetjes
Wanneer je door de beker en het proefbuisje kijkt, zie je licht dat vanaf de andere kant er doorheen schijnt. Wanneer dit licht door de gele
oplossing schijnt, dan haalt de oplossing wat blauw licht en wat rood licht weg. De blauwe oplossing neemt de rest van het rode licht weg,
en het gele en blauwe licht worden gemengd om groen licht te maken.
PROJECT 6
Kleurfilters
Je hebt nodig
Uit de set: proefbuisjes met kleuroplossing (van project 2), rek voor proefbuisjes, kleurkaarten
Van thuis: water
Instructie:
1. Maak rode, gele en blauwe kleuroplossing in de proefbuisjes (zie project 2). Breng de buisjes in het rek aan.2. Plaats de kleurenkaart
achter het rek zodat je de kleuren op de kaart door de gekleurde oplossingen in de buisjes kunt zien. Beweeg de kaart zijwaarts om na te
gaan welk effect de verschillende oplossingen op de kleuren op de kaart hebben.
Leuke weetjes
Hoe werkt het: In dit project werken de oplossingen als een filter. Een filter is een helder materiaal dat bepaalde kleuren blokkeert en
andere dan weer doorlaat (bijv. een rode filter blokkeert alle kleuren, uitgezonderd rood). Wanneer je andere kleuren, zoals deze op de
kaart, via de filters bekijkt, kunnen de filters de kleur die je ziet wijzigen Bijvoorbeeld, als je door de blauwe oplossing naar de rode kaart
kijkt, zal je donkerpaars zien. Dit komt omdat het merendeel van het rode licht dat van de kaart komt door de blauwe oplossing wordt
geblokkeerd.
• Kleurfilters worden in theaters voor witte spotlights aangebracht om gekleurde lichtstralen te maken die op de artiesten schijnen.
• In fotografie worden er kleurfilters voor de lenzen geplaatst om de kleuren van de finale foto te veranderen, en dramatische effecten,
zoals het blauwer maken van de lucht, te krijgen.
• Een zonnebril blokkeert een soort licht, ultraviolet genaamd, dat we niet kunnen zien maar je ogen kan beschadigen wanneer het
zonlicht zeer fel is.
PROJECT 7
Lopende kleur
Je hebt nodig
Uit de set: knijpfles met rode kleurstof, 2 proefbuisjes, rek voor proefbuisjes, tissuepapier.
Van thuis: water
Instructie:
1. Maak een rode oplossing in een van de proefbuisjes en breng het buisje op het rek aan. Plaats een ander leeg proefbuisje in het
midden van het rek. (Opmerking: voor project 7 en 9 kan je de kleur van de oplossingen versterken door enkele extra druppels kleurstof
toe te voegen. Dit zal het resultaat van het experiment meer zichtbaar maken.)2. Rol één vel tissuepapier om een lange strook te maken
(van ongeveer 22 cm lang). Breng de tissuestrook tussen de twee proefbuisjes aan met één uiteinde in de rode oplossing gedompeld.
Wacht ongeveer 10 tot 20 minuten Wat zie je?3. De rode oplossing verplaatst zich over de tissuestrook richting het lege proefbuisje. Je
Page 2
zult vervolgens zien dat er een beetje water aanwezig is in het tweede proefbuisje, het buisje dat aan het begin van het experiment leeg
was.
Leuke weetjes
Hoe werkt het: Dit leuk effect steunt op een wetenschappelijk principe, capillaire werking genaamd. Capillaire werking is wanneer water in
kleine openingen in materialen stroomt. Dit komt omdat het water door het oppervlak van het materiaal wordt aangetrokken, en kan er
zelfs toe leiden dat het water omhoog stroomt. In dit project wordt de kleuroplossing aangetrokken door de vezels in de tissuestrook en
stroomt het in de kleine openingen tussen de vezels. Je kunt tevens een dikke katoenen koord gebruiken in plaats van de tissuestrook.
• Capillaire werking leidt ertoe dat water binnenin een rietje dat zich in een glas water bevindt omhoog komt. Het water gaat slechts iets
omhoog omdat het gewicht van het water in het rietje vermijdt dat het water verder omhoog komt.
• Capillaire werking is de reden waarom water omhoog gaat en een handdoek nat maakt wanneer je een hoek van de handdoek in het
bad dompelt.
• Hoe dunner een buis is, hoe hoger het water stijgt door capillaire werking.
PROJECT 8
Lopende kleurenboog
Je hebt nodig
Uit de set: knijpflessen met kleurstof (van project 1), 3 proefbuisjes, rek voor proefbuisjes, tissuepapier.
Van thuis: water
Instructie:
1. Breng de proefbuisjes in het rek aan. Lees de markeringen op de proefbuisjes en vul de drie proefbuisjes vervolgens tot aan de 50 ml
markering met schoon water. Doe vervolgens 40 druppels rode kleurstof in één proefbuisje, 40 druppels gele kleurstof in het volgend
buisje en 40 druppels blauwe kleurstof in het laatste buisje. Breng elk buisje in het rek aan. (We maken de kleuroplossing met een
sterkere kleur om een beter regenboogeffect te krijgen.) Je zult zien hoe de kleur door het water wordt verspreid om heldere oplossingen
te maken.2. Rol twee vellen tissuepapier om twee lange stroken te maken. Breng een strook tussen het middelste buisje en de twee
buisjes aan het uiteinde aan. Wacht een ogenblik. Wat zie je?3. De kleuroplossingen beginnen zich over de stroken tissuepapier te
verplaatsen en worden gemengd. Je kunt zien hoe de kleuren over de stroken tissuepapier met elkaar worden vermengd. Het is net een
regenboog!
Leuke weetjes
Dit project maakt tevens gebruik van de capillaire werking. Da capillaire werking zorgt ervoor dat de kleuroplossingen in de kleine
openingen tussen de vezels in de stof stromen. Waar de oplossingen met elkaar worden gemengd, worden hun kleuren gecombineerd
om nieuwe kleuren te maken.
PROJECT 9
Kleurstofbloem
Je hebt nodig
Uit de set: proefbuisjes met kleuroplossing (van project 2), rek voor proefbuisjes, tissuepapier
Van thuis: water, nietjesmachine
Instructie:
1. Neem 2 vellen tissuepapier en leg ze op elkaar. Knip langs de middelste vouwlijn door. Leg de 4 vellen tissuepapier op elkaar. Vouw
het papier vervolgens op als een accordeon in stroken van 1 cm breed. Breng een nietje op ongeveer 4 cm van één uiteinde in het
tissuepapier aan. Spreid de tissuelagen voorzichtig open. Voor het beste resultaat, trek van boven naar onder aan één zijde alvorens
naar de andere zijde te gaan. Een mooie bloeiende bloem van tissuepapier is nu klaar voor gebruik!2. Maak drie bloemen van
tissuepapier. Plaats de bloemen van tissuepapier in de proefbuisjes van je favoriete kleuroplossing om speciale anjerbloemen te maken.
Wacht twee uur om te zien wat er gebeurt. Wacht een nachtje voor het beste resultaat.3. De bloemen zijn nu geverfd in de kleuren van
de oplossingen. Opmerkingen: je kunt tevens een echte bloem verven door deze in een kleuroplossing te plaatsen. Als je een bloem met
lichte kleuren kiest, zoals wit of geel, en de kleurstofoplossingen versterkt door meer druppels kleurstof toe te voegen, zal het kleureffect
makkelijker te zien zijn. Je kunt tevens een kleine kool verven en de aderen binnenin de planten zichtbaar maken.
Leuke weetjes
Hoe werkt het: Met het tissuepapier zorgt de capillaire werking ervoor dat de kleuroplossing via de kleine openingen tussen de vezels in
het tissue omhoog stroomt zodat het tissue langzaam aan kleur krijgt. De capillaire werking doet zich tevens in de echte bloem voor. Dit
is hoe bloemen het water krijgen dat ze nodig hebben. Het water stroomt in de kleine buisjes binnenin de stengel omhoog.
• De stengel van een plant bevat miljoenen kleine buisjes die door middel van capillaire werking water vervoeren.
• De capillaire werking kan ervoor zorgen dat water twee tot drie meter binnen een plant omhoog stroomt.
• De capillaire werking zorgt ervoor dat gesmolten was tot aan de bovenkant van een kaarswiek omhoog komt waar de was kan branden.
PROJECT 10
Watertruck 1 - Het verloren muntstuk
Je hebt nodig
Uit de set: knijpflessen met kleurstof (van project 1), beker, muntstukkaart
Van thuis: water
Instructie:
1. Plaats de beker bovenop de kunstsjabloon met een muntstuk.2. Doe enkele druppels van je favoriete kleurstof in de lege beker.3. Giet
langzaam water in de beker en zie hoe de kleuroplossing wordt gevormd.4. Kijk vanaf de zijkant van de beker en het muntstuk is
verdwenen! Deze goocheltruck zal je familie en vrienden versteld laten staan! Je kunt tevens een glas en een echt muntstuk gebruiken
om deze truck thuis te doen.
Leuke weetjes
Hoe werkt het: Deze truck maakt gebruik van het feit dat het licht wordt gebogen wanneer het in of uit het water gaat. Dit effect wordt
refractie genoemd. Wanneer er geen water in de beker aanwezig is, gaat het licht van het muntstuk recht naar je ogen. Maar wanneer je
water aan de beker toevoegt, wordt het licht van het muntstuk gebogen wanneer deze het water verlaat, zodat het niet langer je ogen
bereikt. Het licht dat je ogen bereikt komt van het tafelblad naast het muntstuk.
• Refractie zorgt ervoor dat het water er minder diep uitziet dan het in werkelijkheid is. Dingen in het water lijken tevens minder diep in het
water te zijn dan in werkelijkheid. Dit effect wordt schijnbare diepte genoemd.
• In het zwembad zorgen golven aan het oppervlak ervoor dat het licht van dingen onder het water (zoals lijnen die op de bodem van het
zwembad zijn geverfd) tegen verschillende hoeken breken, waardoor dingen er wiebelig uitzien.
PROJECT 11
Watertruck 2 - Waterlens
Je hebt nodig
Uit de set: knijpflessen met kleurstof (van project 1), beker, patroonkaarten
Page 3
Van thuis: water
Instructie:
1. Plaats een van de gekleurde patroonkaarten achter de beker. Giet water in de beker.2. Kijk door de beker naar de kaart. Wat is er met
de patronen gebeurd? Ze zijn vervormd om een ander patroon te maken.3. Je kunt tevens enkele druppels kleurstof aan het water
toevoegen om kleuroplossingen te vormen. Plaats de kaart opnieuw aan de achterkant en zie hoe de kleuroplossingen de kleuren van de
kaart wijzigen.4. Probeer het nu met de patroonkaart met de pijl erop. De pijl zal worden omgedraaid.
Leuke weetjes
Hoe werkt het: Het licht komende van de kaarten wordt op weg naar je ogen gebogen. Het wordt gebogen wanneer het vanuit de lucht in
het water in de beker gaat en opnieuw gebogen wanneer het vanuit het water opnieuw in de lucht gaat. Dit zorgt ervoor dat het water in
de beker als een lens werkt. Het lijkt alsof het licht van de rechterkant van de kaart van links komt en het licht van de linkerkant van de
kaart van rechts komt. De afbeelding op de kaart wordt aldus omgedraaid.
• De beker werkt als een convexe lens, een lens die aan weerskanten bol is. Een concave lens heeft holle zijden.
• De meeste lenzen zijn gemaakt van zeer helder glas, optisch glas genaamd, of van helder plastic.
• De grootste glazen lens ter wereld heeft een diameter van 1,57 meter. Het werd gemaakt voor een enorme optische ruimtetelescoop.
PROJECT 12
Watertruc 3 - Bloesems
Je hebt nodig
Uit de set: knijpflessen met kleurstof (van project 1), bloemenpatroonkaart, beker, pipet
Van thuis: water
Instructie:
1. Duw de voorgesneden gekleurde bloemen uit de kaartsjabloon. Vouw elk bloemblaadje naar het midden van de bloem. Plaats het op
een waterdicht oppervlak.2. Laat wat water op de bloem druppelen.3. De bloem bloeit op magische open.4. Je kunt tevens een beker met
water vullen en vervolgens enkele druppels van je favoriete kleurstof toevoegen. Leg de gevouwen bloem op het wateroppervlak. De
bloem bloeit op magische wijze open. Voeg andere kleurstoffen aan het water toe om de kleur te veranderen en maak een mooie
bloemenshow in verschillende kleuren.
Leuke weetjes
• Dit is een andere truck die van de capillaire werking gebruikt maakt. Wanneer je de kaartbloem in het water legt, zorgt de capillaire
werking ervoor dat er water in de kaart wordt getrokken. De kaart zwelt aldus op waardoor de bloemblaadjes open gaan.
• Je kunt dezelfde bloemensjabloon gebruik om extra bloemen uit blanco vellen papier te maken. Kleur ze en schrijf een geheim bericht
in het midden. Het bericht verschijnt op magische wijze wanneer de bloem in het water "bloeit"!!
• Vele planten hebben bloemen die overdag open zijn en 's nachts dicht gaan.
PROJECT 13
Gloeiende ster
Je hebt nodig
Uit de set: proefbuisjes met kleuroplossing (van project 2), rek voor proefbuisjes, pipet
Van thuis: water, tandenstokers
Instructie:
1. Neem vijf tandenstokers. Buig elke tandenstoker in het midden zodat deze knapt maar niet in tweeën breekt.2. Maak met de
tandenstokers een ster met vijf punten op een waterdicht oppervlak.3. Druppel wat kleurenoplossing met de pipet in het midden van de
ster zodat het water de breuken in de tandenstokers kan bereiken.4. Wat gebeurt er? De ster opent op magische wijze.
Leuke weetjes
Hoe werkt het: Wanneer je water aan de tandenstokers toevoegt, zorgt de capillaire werking ervoor dat er water in het hout tussen de
vezels binnendringt. Dit zwelt het hout lichtjes op, waardoor de tandenstoker lichtjes minder doorbuigt en de ster open gaat.
• Hout zwelt altijd op wanneer het nat wordt. Dit is de reden waarom houten deuren vast kunnen komen te zitten wanneer er regen
insijpelt
• Houten vaten, gemaakt van houtplanken, lekken vaak wanneer ze voor de eerste keer met een vloeistof worden gevuld. Maar dan zorgt
de vloeistof ervoor dat het hout opzwelt, waardoor alle openingen dicht gaan.
PROJECT 14
Magische sterrensprong
Je hebt nodig
Uit de set: knijpflessen met kleurstof (van project 1), glitter
Van thuis: water, peper, afwasmiddel, bord
Instructie:
1. Giet water in het bord. Voeg enkele druppels van je favoriete kleurstof toe.2. Schud voorzichtig wat glitter of peper op het
wateroppervlak.3. Steek je vinger in het water en zie wat er gebeurt. Er gebeurt weinig met de glitter of de peper. Breng nu een druppel
afwasmiddel op je vinger aan.4. Steek opnieuw je vinger in het water. De glitter of de peper beweegt nu snel naar de buitenrand van het
bord. Het is net als een magische sterrensprong!
Leuke weetjes
Hoe werkt het: Het wateroppervlak reageert alsof het van een huid is voorzien. Dit effect wordt oppervlaktespanning genoemd. Dit
gebeurt omdat de kleine waterdeeltjes (moleculen genaamd) naar elkaar worden aangetrokken De oppervlaktespanning vermijdt dat de
glitter of peper naar de bodem zinkt. Wanneer je het water met afwasmiddel aanraakt, verlaagt het afwasmiddel de oppervlaktespanning.
Dit zorgt ervoor dat het water naar buiten over het bord wordt verspreidt en neemt de glitter of peper met zich mee.
• Insecten zoals een duikerwants bewegen zich over het water zonder te zinken dankzij de oppervlaktespanning.
• Het is oppervlaktespanning die ervoor zorgt dat gespat van water bolvormig wordt. Een bol heeft het kleinst mogelijk oppervlak in
verhouding tot zijn grootte.
• Oppervlaktespanning maakt het mogelijk om een glas te veel te vullen zodat je een lichte waterkoepel bovenaan het glas kunt zien.
PROJECT 15
Kleuruitbarstingen!
Je hebt nodig
Uit de set: knijpfles met rode kleurstof (van project 1), een leeg proefbuisje, rek voor proefbuisjes, lepel
Van thuis: water, zuiveringszout, azijn
Instructie:
1. Maak wat rode oplossing in het proefbuisje.2. Voeg tien tot twaalf lepels zuiveringszout aan de oplossing toe.3. Giet langzaam een
beetje azijn in het proefbuisje.4. Zie wat er gebeurt er. De vloeistof spuit uit het buisje.
Leuke weetjes
Page 4
• De oplossing bruist omdat er gas wordt geproduceerd wanneer de azijn wordt toegevoegd. De azijn bevat een zuur en het
zuiveringszout is een chemische stof, met name een base. Deze twee chemische stoffen reageren op elkaar en vormen
koolstofdioxidegas, die voor de bellen zorgt.
• Je kunt dit experiment met andere kleuroplossingen proberen of de drie kleuren mengen om een spectaculaire kleurenshow te maken.
• Azijn bevat een soort zuur, azijnzuur genaamd, en het zuiveringszout is gemaakt van een chemische stof, natriumbicarbonaat
genaamd. In een cake reageert het zuiveringszout met een zuur in de andere ingrediënten (zoals citroensap) om een gas te maken die
de cake sponzig maakt.
• Indigestiepillen bevatten een base die reageert op het zuur in uw maag zodat het zuurgehalte wordt verlaagt en de indigestie verdwijnt.
PROJECT 16
Vuurwerk in water
Je hebt nodig
Uit de set: knijpflessen met kleurstof (van project 1), een leeg proefbuisje, rek voor proefbuisjes, beker
Van thuis: warm water, bakolie, lepel
Instructie:
1. Vul het proefbuisje ongeveer driekwart met warm (niet heet) water.2. Voeg voorzichtig drie tot vier eetlepels olie aan de beker toe.3.
Doe enkele druppels kleurstof van de knijpflessen in de beker. De kleurstof vormt kleurdruppels in de olie.4. Giet de olie met de
kleurdruppels voorzichtig in het warme water en zie wat er gebeurt. De kleurdruppels zinken door de olie en komen in het water terecht.
Dit zorgt voor kleine "explosies" van kleur.
Leuke weetjes
• Olie en water worden niet met elkaar gemengd omdat ze niet in elkaar oplossen. Wanneer je de kleurstof, die met water is gemaakt, in
de olie aanbrengt, blijven de kleurdruppels druppels in de olie en worden ze niet gemengd. Water heeft tevens een hogere dichtheid dan
olie, de kleurstofdruppels zullen aldus langzaam door de olie zinken. Zodra er een kleurstofdruppel het water binnendringt, spreidt deze in
het water uit zodat het lijkt alsof de druppel explodeert.
• Als je een grotere vuurwerkshow wilt maken, gebruik een groot glas in plaats van het proefbuisje en voeg meer olie en druppels
kleurstof toe.
• Olie en water zijn onmengbaar. Als je ze met elkaar mengt, worden ze snel in verschillende lagen gescheiden.
• Chemische stoffen, emulgatoren genaamd, zorgen ervoor dat olie en water beter met elkaar worden gemengd. Eierdooier is een
natuurlijke emulgator en wordt aldus vaak aan cakerecepten toegevoegd om water en vettige ingrediënten met elkaar te mengen.
• Olie is een hydrofoob, wat "waterhatend" betekent.
PROJECT 17
Drijf-en-zink kleurentoren
Je hebt nodig
Uit de set: een leeg proefbuisje, proefbuisje met blauwe oplossing (van project 2), rek voor proefbuisjes, pipet
Van thuis: olie, water, afwasmiddel, honing, melk, metalen schroef / bout, plastic kralen, maïskorrel
Instructie:
1. Giet eerst voorzichtig een laagje honing in de onderkant van het proefbuisje.2. Giet vervolgens voorzichtig de melk erbovenop. Dit doe
je het best door de melk langs de zijkant van het proefbuisje toe te voegen. De melk dient van het laagje honing gescheiden te blijven. Je
kunt tevens de pipet gebruiken om de melk toe te voegen.3. Voeg nu het afwasmiddel toe om een andere laag te vormen.4. Voeg
vervolgens de kleuroplossing toe om nog een laag te vormen.5. Voeg tenslotte de olie aan de bovenkant toe. Fantastisch! Je drijf-en-zink
kleurentoren is nu gemaakt. De kleurlagen blijven gedurende een ogenblik op hun plaats voordat ze voorzichtig met elkaar worden
gemengd (uitgezonderd de olie, gezien alle andere vloeistoffen op basis van water zijn).6. Doe nu op volgorde de metalen schroef / bout,
de maïskorrel en de kraal in de kleurentoren. Wat zie je? De voorwerpen 'drijven' op magische wijze op de verschillende lagen.
Leuke weetjes
De dichtheid van een stof is een maatstaf van hoeveel massa er zich in een bepaald volume bevindt. De verschillende vloeistoffen die in
dit experiment worden gebruikt hebben een verschillende dichtheid. Vloeistof die een lagere dichtheid hebben drijven bovenop
vloeistoffen met een hogere dichtheid. De olie drijft op de kleuroplossing, die drijft op het afwasmiddel, dat drijft op de melk, die drijft op
de honing in het buisje. Dit geldt tevens voor de voorwerpen die je in de kleurentoren plaatst. De metalen schroef / bout heeft de hoogste
dichtheid en zinkt aldus totdat de bodem wordt bereikt. De popcorn heeft de tweede hoogste dichtheid en zinkt door de melk, maar drijft
op de honing. De kraal is van plastic en heeft een lagere dichtheid dan water. Deze drijft aldus op de kleuroplossing.
PROJECT 18
IJsregenboog
Je hebt nodig
Uit de set: proefbuisjes met kleuroplossing (van project 2), rek voor proefbuisjes
Van thuis: zuiver/mineraal water, ijsblokjes, bord
Instructie:
1. Maak eerst drie proefbuisjes met kleuroplossing. Je kunt mineraal water of zeer zuiver water gebruiken voor een beter resultaat. Doe
ze vervolgens samen met het rek in je diepvries en wacht vervolgens tussen 45 en 60 minuten. De oplossingen moeten zeer koud, maar
niet bevroren zijn. Diepvriezen hebben een verschillend vermogen, controleer het aldus regelmatig en pas de tijd dienovereenkomstig
aan. (Opmerkingen: zorg dat de buitenkant van de proefbuisjes en de binnenkant van het rek volledig droog zijn alvorens ze in de
diepvries te zetten. Het water kan anders bevroren raken en de proefbuisjes kunnen aan het rek vast komen te zitten.)2. Wanneer het tijd
is om het experiment te starten (d.w.z. nadat de kleuroplossingen tussen 45 en 60 minuten in de diepvries zijn geplaatst), leg enkele
verse ijsblokjes op een bord.3. Haal je ijskoude oplossingen nu uit de diepvries. Schud de proefbuisjes niet of stoot ze nergens tegen, de
oplossing kan in ijs veranderen voordat je klaar bent. Giet vervolgens een gestage stroom kleuroplossing over het ijs en je zult zien hoe
de oplossing in ijs verandert en een hoopje vormt (houd een afstand tussen het proefbuisje en het hoopje ijs). Giet de oplossingen snel
nadat ze uit de diepvries zijn gehaald of ze worden snel warm, waardoor er geen hoopjes ijs worden gevormd. Je kunt starten met één
ijsblokje of vele ijsblokjes.4. Zorg dat de oplossing blijft stromen. Maak kleine cirkelvormige bewegingen naarmate je ijstoren hoger wordt
om meer ijs rond je beker te laten groeien. Je kunt vele ijstorens in verschillende kleuren maken. Wees geduldig! Je kunt enkele
pogingen nodig hebben om gekoeld water te maken.
Leuke weetjes
Wanneer water een vloeistof is, kunnen de kleine deeltjes (moleculen genaamd) naast elkaar bewegen. Wanneer water bevriest, komen
de moleculen samen en wordt het water hard. Maar de moleculen hebben normaal iets nodig om aan vast te vriezen, zoals een
stofdeeltje in het water. Zeer zuiver water kan onder het vriespunt komen zonder te bevriezen gezien er niets in het water aanwezig is om
het te laten starten met bevriezen. Dit wordt superkoeling genoemd. Wanneer je supergekoeld water op ijs giet, verandert het snel in ijs.
Je kunt het ijsblokje tevens met kleuroplossing maken voor een kleurrijkere show.
VRAGEN EN ANTWOORDEN
Page 5
De tevredenheid van onze klanten is erg belangrijk voor ons. Heeft u opmerkingen of vragen, of zijn er onderdelen van deze set die
ontbreken of beschadigd zijn? Neem dan contact op met onze distributeur in uw land. Het adres vindt u op de verpakking. U kunt ook
contact opnemen met onze klantenservice, e-mail: [email protected], fax: WWW.4M-IND.COM
©2021 4M INDUSTRIAL DEVELOPMENT LIMITED. ALL RIGHTS RESERVED.
41-04919/QR
Page 6
© 2021 4M INDUSTRIAL DEVELOPMENT LTD